Klub Mediacji
Regulamin Klubu mediacji
w Szkole Podstawowej im. Stefana Żeromskiego w Młynarach
Wstęp
Szkoła jest swoistym laboratorium, w którym kształtuje się wiedza oraz umiejętności społeczne dzieci i młodzieży. Jest też jednym z miejsc, gdzie w sposób nieunikniony stykamy się ze „światem konfliktów”. Funkcjonowanie w dorosłym życiu wykorzystuje wzorce zachowań nabyte w dzieciństwie, także w szkole. Tradycyjnym sposobem radzenia sobie z konfliktami w środowisku szkolnym jest rozstrzyganie z pozycji autorytetu wynikającego z roli dyrektora, wychowawcy, pedagoga, psychologa czy nauczyciela.
Czas nauki w szkole jest okresem rozwoju psychospołecznego dziecka, nabywaniem umiejętności radzenia sobie z sytuacjami konfliktowymi. Upowszechnianie wzorców konstruktywnego rozwiązywania sporów wzbogaca stosowane metody wychowawcze oraz stymuluje kompetencje społeczno-emocjonalne uczniów. Wzmacnia to podmiotowość i godność osoby oraz szacunek do drugiego człowieka, a także przygotowuje dzieci i młodzież do życia w społeczeństwie obywatelskim.
Alternatywną metodą dla tradycyjnych sposobów rozstrzygania sporów jest mediacja. Przez mediację rozumie się dobrowolny i poufny proces, w którym fachowo przygotowana, niezależna i bezstronna osoba, za zgodą stron, pomaga im poradzić sobie z konfliktem. Mediacja pozwala określić kwestie sporne, pokonać bariery komunikacyjne, opracować propozycje rozwiązań i, jeśli taka jest wola stron, zawrzeć wzajemnie satysfakcjonujące porozumienie. Siłą mediacji jest rozmowa skonfliktowanych stron o tym co dzieli, wspólne poszukiwanie rozwiązań oraz świadome przyjęcie odpowiedzialności za wypracowane porozumienie. Mediacja chroni prawa i interesy stron konfliktu. Sprzyja budowaniu relacji pomiędzy nauczycielami, innymi pracownikami szkoły, uczniami oraz rodzicami nawet w sytuacjach sporu. Kreuje pozytywny wizerunek wewnętrzny i zewnętrzny szkoły.
Mediacja wprowadza kulturę dialogu i współodpowiedzialności za kształtowanie klimatu w szkole. Stanowi ważne i skuteczne narzędzie pomocy psychologiczno-pedagogicznej w pracy z dziećmi i młodzieżą, zgodnie z rozporządzeniami Ministra Edukacji Narodowej dotyczącymi zasad udzielania i organizacji pomocy psychologicznej i pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach. Mediacja jest także elementem edukacji prawnej w szkole. Przepisy prawa umożliwiają stosowanie mediacji do rozwiązywania konfliktów w środowisku szkolnym, a zawarte w tej procedurze porozumienia mogą zakończyć spór, bez potrzeby sięgania do innych prawnych środków interwencji (organ prowadzący szkołę, organ nadzoru nad szkołą, Policja, sąd rodzinny, Rzecznik Praw Dziecka).[1]
Mediacja jako metoda rozwiązywania konfliktów ma szansę funkcjonować wtedy, gdy jest znana i akceptowana przez społeczność szkoły. Jest wprowadzana jako wieloetapowy proces, sprawiający, że mediacja stanie się powszechnie stosowanym instrumentem rozwiązywania konfliktów w codziennym życiu. Mediacja ma swoje miejsce w systemie wychowawczym szkoły, przynosząc korzyści dla:
- skonfliktowanych uczniów i środowiska rówieśniczego,
- pracowników szkoły i środowiska szkolnego,
- rodziców/opiekunów prawnych,
- instytucji współpracujących ze szkołą.
Stosowanie mediacji w szkole kształtuje umiejętności konstruktywnego podejścia do konfliktów, w tym myślenia o konflikcie w kategoriach problemu do rozwiązania. Sprzyja tworzeniu bezpiecznej i przyjaznej szkoły, służy wzmacnianiu kompetencji społecznych w środowisku szkolnym.
Rzecznik Praw Dziecka rekomenduje wprowadzenie do polskich szkół i innych placówek oświatowych mediacji, zgodnie z proponowanymi standardami.[2]
Definicje
Mediacja rówieśnicza - to dobrowolne i poufne poszukiwanie rozwiązania konfliktu między uczniami, w obecności dwóch bezstronnych i neutralnych mediatorów – uczniów, przygotowanych do prowadzenia mediacji rówieśniczej. Konflikty te dotyczą spraw związanych z relacjami między uczniami.
Mediacja szkolna - to dobrowolne i poufne poszukiwanie rozwiązania sporu pomiędzy stronami konfliktu w obecności bezstronnego i neutralnego mediatora. Konflikty te dotyczą spraw związanych z relacjami międzyludzkimi i/lub działalnością statutową szkoły. Stronami konfliktu mogą być: nauczyciele, dyrektor, pozostali pracownicy szkoły, uczniowie, rodzice.
Mediator rówieśniczy – to uczeń przeszkolony w zakresie mediacji, cieszący się zaufaniem i autorytetem wśród uczniów.
Mediator szkolny - to osoba dorosła, np.: pedagog, psycholog, nauczyciel, inny pracownik szkoły, przeszkolona w zakresie mediacji, ciesząca się autorytetem i zaufaniem w środowisku szkolnym. Wskazane jest, aby był opiekunem mediatorów rówieśniczych i posiadał kompetencje edukatora mediacji.
Rozdział I
Zasady wprowadzenia mediacji rówieśniczej do szkoły
Wprowadzenie mediacji rówieśniczej do szkoły poprzedza zorganizowanie spotkań informacyjnych w zakresie mediacji dla pracowników szkoły (pedagogicznych i niepedagogicznych), rodziców i uczniów.
§ 2
Wprowadzenie mediacji rówieśniczej jako istotnej metody rozwiązywania konfliktów wśród uczniów następuje na podstawie zgody: Dyrektora, Rady Pedagogicznej, Rady Rodziców i Samorządu Uczniowskiego.
§ 3
Wprowadzenie mediacji rówieśniczej jest wpisane do statutu szkoły oraz do innych dokumentów wewnątrzszkolnych, na podstawie których organizowana jest praca w szkole
§ 4
- Koordynacją działań związanych z wprowadzeniem mediacji rówieśniczej zajmuje się oraz opiekunem mediatorów rówieśniczych jest osoba wybrana spośród pracowników szkoły.
- W szkole może być kilku opiekunów mediatorów rówieśniczych.
§ 5
O uruchomieniu programu mediacji rówieśniczej w szkole poinformowana jest społeczność szkolna poprzez przeprowadzenie akcji informacyjno-promocyjnej, z wykorzystaniem, np.: strony internetowej szkoły, apeli szkolnych, lekcji wychowawczych, gazetki, plakatów itp.
- Przed wyborem kandydatów na mediatorów rówieśniczych koniecznie przeprowadza się wśród uczniów spotkania informacyjne (na lekcjach wychowawczych, warsztatach, zajęciach pozalekcyjnych), dotyczące wiedzy o konfliktach interpersonalnych, sposobach ich rozwiązywania, w tym mediacji rówieśniczej.
- Treści przekazywane na spotkaniach obejmują podstawowe informacje o obowiązującym w tym zakresie prawie.
- Prowadząc spotkania informacyjne można korzystać z pomocy, w szczególności: przedstawicieli organizacji pozarządowych lub innych podmiotów zajmujących się problematyką konfliktu i mediacji w szkole, przedstawicieli samorządów zawodów prawniczych, koordynatorów ds. mediacji lub koordynatorów ds. edukacji prawnej w szkole powołanych w sądach powszechnych oraz pracowników poradni psychologiczno-pedagogicznych.
§ 7
Kandydatem na mediatora rówieśniczego powinien być uczeń cieszący się zaufaniem rówieśników, którego wiek, samodzielność i stopień dojrzałości psychospołecznej pozwala na zrozumienie istoty konfliktu, mediacji, punktu widzenia drugiego człowieka (preferowany wiek – powyżej 10 r.ż.).
- Kandydatów na mediatorów rówieśniczych wybierają sami uczniowie.
- Mediatorzy rówieśniczy powinni ukończyć minimum 20-godzinne szkolenie w zakresie mediacji rówieśniczej, potwierdzone zaświadczeniem.
- Szkolenie obejmuje następujące treści:
- podstawowe wiadomości dotyczące sytuacji konfliktów, emocji w konfliktach i konstruktywnych sposobów komunikowania się,
- zasady i przebieg mediacji rówieśniczej,
- rolę i zadania mediatora rówieśniczego,
- trening mediacji (symulacje mediacji),
- sposoby promocji mediacji w szkole.
- Za sposób wyłaniania kandydatów na mediatorów spośród uczniów oraz szkolenie odpowiedzialny jest opiekun mediatorów rówieśniczych.
§ 9
Warunkiem pełnienia funkcji mediatora rówieśniczego jest zgoda kandydata i jego rodziców.
- Klub mediacji działa na podstawie niniejszego Regulaminu, wzorów dokumentów oraz zasad przechowywania dokumentów.
- Klub mediacji może korzystać z pomocy organizacji pozarządowych, administracji rządowej, samorządu terytorialnego, samorządów zawodów prawniczych, sądów lub innych podmiotów wspierających, zawierając w tym zakresie porozumienia.
§ 11
Szkoła dba o ciągłość procesu edukacji kolejnych grup mediatorów rówieśniczych.
Rozdział II
Standardy prowadzenia mediacji rówieśniczej w szkole
§ 12
Udział w mediacji rówieśniczej i podjęte w niej ustalenia przyczyniają się do odbudowania zakłóconych relacji wśród uczniów. W celu ujednolicenia procedury i zagwarantowania wysokiej jakości sposobu prowadzenia mediacji rówieśniczej, wprowadza się następujące standardy.
§ 13
Miejscem prowadzenia mediacji rówieśniczej jest wydzielone neutralne pomieszczenie na terenie szkoły, gwarantujące spokój i poczucie bezpieczeństwa uczniów oraz zachowanie poufności mediacji.
§ 14
Prowadzenie mediacji rówieśniczej nie może zakłócać organizacji pracy szkoły.
§ 15
Potrzebę przeprowadzenia mediacji rówieśniczej mogą zgłaszać: uczniowie – strony konfliktu, inni uczniowie, wychowawca lub inny nauczyciel, pedagog, psycholog, dyrektor albo inny pracownik szkoły lub rodzic. Zgłoszenie można kierować do: mediatora rówieśniczego, opiekuna mediatorów rówieśniczych, mediatora szkolnego oraz każdego pracownika pedagogicznego szkoły.
§ 16
Opiekun mediatorów rówieśniczych koordynuje pracę i wspomaga mediatorów rówieśniczych na każdym etapie mediacji (przygotowania i prowadzenia oraz dokumentowania), a także - w razie potrzeby – po jej zakończeniu.
§ 17
Opiekun mediatorów rówieśniczych kwalifikując sprawy uczniów do mediacji rówieśniczej, bierze pod uwagę rodzaj konfliktu i gotowość uczniów do udziału w mediacji, kompetencje mediatorów rówieśniczych oraz przepisy prawa.
§ 18
Mediację rówieśniczą prowadzi dwóch mediatorów - uczniów.
§ 19
Procedura mediacji rówieśniczej obejmuje następujące etapy:
- kwalifikacja sprawy do mediacji i wybór mediatorów (dokonuje opiekun mediatorów rówieśniczych; uczniowie – strony konfliktu mogą także wskazać mediatorów),
- spotkania wstępne z każdą ze stron (przeprowadzają mediatorzy rówieśniczy),
- wspólna sesja mediatorów rówieśniczych i stron (wspólna sesja może obejmować kilka spotkań),
- zakończenie mediacji (zawarcie porozumienia, opracowanie treści ugody i jej podpisanie, sporządzenie sprawozdania z przebiegu mediacji; w przypadku braku porozumienia informację o tym należy zamieścić w sprawozdaniu),
- spotkania o charakterze superwizyjnym opiekuna mediatorów rówieśniczych z mediatorami prowadzącymi mediację – w razie potrzeby na każdym jej etapie,
- wprowadzenie w życie warunków ugody.
§ 20
W mediacji obowiązują następujące zasady:
- dobrowolność - uczniowie z własnej woli przychodzą na mediację, w każdej chwili mogą od niej odstąpić,
- bezstronność - mediatorzy rówieśniczy nie opowiadają się po żadnej ze stron konfliktu,
- neutralność - mediatorzy rówieśniczy wspierają uczniów w znalezieniu rozwiązania konfliktu, nie narzucają rozwiązań,
- poufność – mediatorzy rówieśniczy są zobowiązani do zachowania w tajemnicy informacji uzyskanych w toku mediacji,
- akceptowalność - uczniowie akceptują zasady mediacji i osoby mediatorów rówieśniczych, w uzasadnionych przypadkach mają prawo zmienić mediatora/mediatorów na każdym etapie mediacji. Mediator rówieśniczy w uzasadnionych przypadkach może także zrezygnować z prowadzenia mediacji.
Opiekun mediatorów rówieśniczych przechowuje dokumentację z przebiegu mediacji rówieśniczej w sposób zapewniający poufność mediacji i ochronę danych osobowych uczniów uczestniczących w mediacji.[3]
Rozdział III
Standardy wprowadzania mediacji szkolnej do szkoły.
§ 22
Uwzględniając rolę relacji interpersonalnych, rozwój kompetencji społecznych, budowanie przyjaznego klimatu i podmiotowości społeczności szkolnej w rozwiązywaniu konfliktów i sporów, wprowadza się mediacje do szkoły w
§ 23
Wprowadzenie mediacji szkolnej do szkoły poprzedza zorganizowanie spotkań informacyjnych w zakresie mediacji dla pracowników pedagogicznych szkołyj, rodziców i uczniów.
§ 24
Na wprowadzenie mediacji jako istotnej metody rozwiązywania konfliktów w środowisku szkolnym uzyskuje się zgodę: Rady Pedagogicznej, Rady Rodziców i Samorządu Uczniowskiego.
§ 25
Wprowadzenie mediacji szkolnej jest wpisane do statutu szkoły
O uruchomieniu programu mediacji i zasadach jego funkcjonowania w szkole jest poinformowana społeczność szkolna.
§ 27
Szkoła korzystając z mediacji jako alternatywnej metody rozwiązywania konfliktów, może tworzyć sieć współpracy na poziomie miasta, gminy, powiatu lub województwa.
§ 28
Szkoła może korzystać z pomocy mediatora szkolnego z innej placówki.
§ 29
Przy wprowadzaniu mediacji szkolnej, szkoła może korzystać z pomocy organizacji pozarządowych, administracji rządowej, samorządu terytorialnego, samorządów zawodów prawniczych, sądów lub innych podmiotów wspierających, zawierając w tym zakresie porozumienia.
Mediatorem szkolnym jest pracownik szkoły, który ukończył minimum 40-godzinne szkolenie w zakresie mediacji, potwierdzone zaświadczeniem. Szkolenie obejmuje następujące treści:
- podstawy wiedzy psychologicznej o mechanizmach powstawania, eskalacji i rozwiązywania konfliktów,
- procedury rozwiązywania konfliktów (negocjacje, mediacje, arbitraż, sąd),
- wiedzę o prawnych i organizacyjnych aspektach funkcjonowania mediacji,
- trening umiejętności praktycznych mediacji.[4]
Mediatorem szkolnym może być także inna osoba godna zaufania, posiadająca przygotowanie do prowadzenia mediacji.
Dokumentację z przebiegu mediacji szkolnej przechowuje się w sposób zapewniający poufność mediacji i ochronę danych osobowych uczestników mediacji.
Rozdział IV
Standardy prowadzEnia mediacji szkolnej w szkole.
§ 32
Mediacja w szkole przynosi korzyści, zarówno doraźne (rozwiązanie konkretnego konfliktu), jak i długofalowe (kształtowanie odpowiedzialności za własne postępowanie, wskazanie alternatywy dla tradycyjnie stosowanych w środowisku szkoły rozstrzygnięć z pozycji autorytetu – arbitra lub siły – konfrontacji).
W celu zagwarantowania wysokiej jakości sposobu prowadzenia mediacji szkolnej, wprowadza się następujące standardy:
§ 33
Miejscem prowadzenia mediacji jest wydzielone neutralne pomieszczenie na terenie szkoły, gwarantujące zachowanie poufności mediacji, spokój i poczucie bezpieczeństwa jej uczestnikom.
§ 34
Mediacje szkolne prowadzi mediator szkolny.
§ 35
Mediator szkolny pomaga w rozwiązywaniu konfliktów związanych z relacjami międzyludzkimi i działalnością statutową szkoły.
W mediacji szkolnej stronami konfliktu mogą być pracownicy szkoły, rodzice lub uczniowie.
§ 36
Mediacja szkolna obejmuje następujące etapy:
- wybór mediatora szkolnego (strony mogą wskazać mediatora także z innej placówki),
- zakwalifikowanie sprawy do mediacji oraz ustalenie ze stronami konfliktu terminów spotkań,
- wstępne spotkania mediatora z każdą ze stron,
- wspólna sesja stron i mediatora (sesja może obejmować kilka spotkań),
- zakończenie mediacji (zawarcie porozumienia, opracowanie treści ugody i jej podpisanie, sporządzenie sprawozdania z przebiegu mediacji,
- w przypadku braku porozumienia informację o tym należy zamieścić w sprawozdaniu),
- wprowadzenie w życie warunków ugody.
Strony konfliktu lub mediator szkolny mogą zrezygnować z przeprowadzenia wstępnych spotkań.
§ 37
W mediacji szkolnej obowiązują następujące zasady:
- dobrowolność - strony z własnej woli przychodzą na mediacje, w każdej chwili mogą od niej odstąpić,
- bezstronność - mediator nie opowiada się po żadnej ze stron,
- neutralność - mediator wspiera strony w znalezieniu rozwiązania konfliktu, nie narzuca rozwiązań,
- poufność – mediator jest zobowiązany do zachowania w tajemnicy wszelkich informacji uzyskanych w toku mediacji,[5]
- akceptowalność - strony akceptują zasady mediacji i osobę mediatora, mają prawo zmienić mediatora na każdym etapie mediacji.
Mediator szkolny w uzasadnionych przypadkach może także zrezygnować z prowadzenia mediacji.
§ 38
Dokumentację z przebiegu mediacji przechowuje mediator szkolny w sposób zapewniający poufność mediacji i ochronę danych osobowych stron konfliktu.
Zawarcie porozumienia przez strony konfliktu i realizacja warunków ugody powinny zakończyć spór, przyczyniając się do odbudowania zakłóconych relacji w środowisku szkolnym.[6]
Rozdział V
Kodeks Etyczny Mediatora Rówieśniczego
§ 40
Celem Kodeksu jest promowanie postaw etycznych mediatora, opartych na szacunku do drugiego człowieka, uwzględniających podmiotowość stron konfliktu, budowanie zaufania do osoby mediatora i mediacji jako metody rozwiązywania konfliktów rówieśniczych. Przestrzeganie zasad Kodeksu umożliwia zachowanie wysokich standardów prowadzenia mediacji rówieśniczej.
§ 41
Mediator rówieśniczy posiada przygotowanie do prowadzenia mediacji rówieśniczej, dba o rozwój swoich umiejętności i poszerzanie wiedzy z zakresu mediacji.
§ 42
Mediator rówieśniczy tak postępuje, aby uczniowie – strony konfliktu znały i rozumiały czym jest mediacja, jak przebiega i na czym polega rola mediatora.
§ 43
Mediator rówieśniczy pomaga stronom w poszukiwaniu rozwiązania konfliktu, nie wskazując własnych pomysłów.
§ 44
Mediator rówieśniczy dba o przestrzeganie zasad mediacji - przed rozpoczęciem, w trakcie, jak i po jej zakończeniu.
§ 45
Mediator rówieśniczy nie podejmuje się prowadzenia mediacji, gdy nie ma przekonania co do swoich umiejętności pomocy w rozwiązaniu konfliktu lub gdy nie jest w stanie zachować bezstronności. Z tych samych powodów może też w trakcie mediacji odstąpić od jej prowadzenia.
§ 46
Mediator rówieśniczy szanuje decyzje stron w poszukiwaniu rozwiązania ich konfliktu w myśl zasady, że dobro stron jest najważniejszą wartością.
Rozdział VI
Kodeks Etyczny Mediatora Szkolnego
§ 47
Dla mediatora szkolnego rekomenduje się odpowiednie stosowanie Kodeksu Etycznego Mediatorów Polskich.[7]
Kodeks Etyczny Mediatorów Polskich
(uchwalony przez Społeczną Radę ds. Alternatywnych Metod Rozwiązywania
Konfliktów i Sporów przy Ministrze Sprawiedliwości, maj 2008 r.)
Celem przyświecającym Kodeksowi jest promowanie najwyższych standardów etycznych wśród polskich mediatorów, budowanie wiarygodności zawodu mediatora wśród stron mediacji i szerokiej opinii publicznej, a także służenie pomocą mediatorom w rozstrzyganiu dylematów praktyki zawodowej. Ponieważ mediatorom powierzane są ważne, trudne a czasem bardzo bolesne sprawy, spoczywa na nich duża odpowiedzialność, aby nie zawieść zaufania stron. Jako, że ze swej natury mediacja jest procesem płynnym i elastycznym, regulacje Kodeksu nie zmierzają do ograniczenia wolności i kreatywności mediatorów. Kodeks wyznacza standardy ogólne, uznając specyfikę niektórych rodzajów mediacji. Rada zachęca organizacje zrzeszające mediatorów poszczególnych specjalności do refleksji nad praktyką uprawiania mediacji przez swych członków i – jeśli zajdzie taka potrzeba – tworzyły regulacje uwzględniające specyfikę danego typu mediacji. Kodeks Etyczny Mediatorów Polskich jest ściśle powiązany ze Standardami Prowadzenia Mediacji i Postępowania Mediatora ogłoszonymi przez Radę w czerwcu 2006 roku. Jest naturalnym rozwinięciem i uzupełnieniem Standardów o wymiar etyczny pracy mediatora. Źródłem mocy Kodeksu są wartości etyczne leżące u podstaw tego zawodu. Mediatorzy pomagają stronom rozwiązać konflikt, nie stosując żadnej formy przymusu ani manipulacji. W swej pracy kierują się uczciwością, prawością, bezstronnością i dbałością o rzetelny, zgodny z regułami sztuki przebieg mediacji. Kodeks nie zastępuje prawa. Mediatorzy powinni znać i ściśle stosować się do przepisów prawnych, zwłaszcza tych, które odnoszą się do mediacji. Rada gorąco zachęca mediatorów prowadzących praktykę indywidualną, firmy świadczące usługi mediacyjne i organizacje grupujące mediatorów, aby dobrowolnie przyjmowały i stosowały lub zachęcały swych członków do stosowania Kodeksu. Rada będzie szeroko informować opinię publiczną o wszystkich, którzy zdecydowali się stosować Kodeks w swojej działalności mediacyjnej.
§ 48
Zasady, którymi kieruje się mediator szkolny:
- prowadzi postępowanie mediacyjne w oparciu o zasadę samodzielności i autonomii stron konfliktu,
- kieruje się przede wszystkim dobrem i interesami stron,
- dba o zapewnienie dobrowolności udziału stron w postępowaniu mediacyjnym,
- postępuje tak, aby wszystkie strony sporu znały i rozumiały istotę procesu mediacji, rolę mediatora i warunki ewentualnego porozumienia,
- nie podejmuje się pomocy w rozwiązaniu konfliktu, gdy nie ma pełnego przekonania o swoich kompetencjach, które pozwolą mu prowadzić postępowanie rzetelnie,
- nie prowadzi postępowania mediacyjnego, jeśli nie jest w stanie zachować bezstronności lub usunąć wątpliwości co do swojej bezstronności,
- zachowuje poufność postępowania mediacyjnego, zarówno przed jego rozpoczęciem, w trakcie, jak i po jego zakończeniu,
- unika konfliktu interesów ze stronami i bezzwłocznie rozwiewa wszelkie wątpliwości co do tej kwestii,
- nie przyjmuje żadnych korzyści od stron,
- pogłębia swoje kompetencje zawodowe w celu jak najlepszego służenia uczestnikom mediacji.
Ostatnie artykuły
brak danych